فوبیا یک ترس مداوم، بیش از حد و غیر واقعی از یک شی، شخص، حیوان، فعالیت یا موقعیت است. این یک نوع اختلال اضطرابی است.
فرد مبتلا به فوبیا یا سعی می کند از چیزی که باعث ترس می شود اجتناب کند یا با اضطراب و پریشانی شدید آن را تحمل می کند.
برخی از فوبیاها بسیار خاص و محدود هستند. به عنوان مثال، ممکن است یک فرد فقط از عنکبوت (آراکنوفوبیا) یا گربه (آیلوروفوبیا) بترسد.
در این حالت، فرد با اجتناب از چیزی که از آن می ترسد، نسبتاً عاری از اضطراب زندگی می کند. برخی از فوبیاها در مکان ها یا موقعیت های مختلف باعث ایجاد مشکل می شوند. به عنوان مثال، علائم آکروفوبیا (ترس از ارتفاع) می تواند با نگاه کردن به بیرون از پنجره یک ساختمان اداری یا رانندگی از روی یک پل مرتفع ایجاد شود.
ترس از فضاهای محدود (کلاستروفوبیا) می تواند با سوار شدن در آسانسور یا استفاده از یک سرویس بهداشتی کوچک ایجاد شود. افراد مبتلا به این فوبیا ممکن است نیاز داشته باشند که زندگی خود را به شدت تغییر دهند. در موارد شدید، فوبیا ممکن است شغل، موقعیت شغلی، مسیر رانندگی، فعالیت های تفریحی و اجتماعی یا محیط خانه را به فرد دیکته کند.
سه نوع عمده فوبیا وجود دارد:
فوبیای خاص (فوبی ساده):
با رایجترین شکل فوبیا، افراد ممکن است از حیوانات خاص (مانند سگ، گربه، عنکبوت، مار)، افراد (مانند دلقکها، دندانپزشکان، پزشکان)، محیطها (مانند مکانهای تاریک، رعد و برق، مکانهای بلند) یا موقعیتها بترسند. (مانند پرواز در هواپیما، سوار شدن بر قطار، قرار گرفتن در یک فضای محدود). این شرایط حداقل تا حدی ژنتیکی (ارثی) هستند و به نظر می رسد در خانواده ها وجود داشته باشد.
اختلال اضطراب اجتماعی (که قبلا “فوبی اجتماعی” نامیده می شد):
افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از موقعیت های اجتماعی می ترسند که ممکن است توسط دیگران تحقیر، خجالت زده یا مورد قضاوت قرار گیرند. زمانی که افراد ناآشنا در میان باشند، به ویژه مضطرب می شوند. ترس ممکن است محدود به عملکرد باشد، مانند ارائه یک سخنرانی، کنسرت یا ارائه تجاری. یا ممکن است تعمیم بیشتری پیدا کند، به طوری که فرد فوبیک از بسیاری موقعیت های اجتماعی مانند غذا خوردن در جمع یا استفاده از سرویس بهداشتی عمومی اجتناب می کند. به نظر می رسد فوبیای اجتماعی در خانواده ها وجود دارد. به نظر می رسد افرادی که در کودکی خجالتی یا منزوی بوده اند یا سابقه تجربه های اجتماعی ناخوشایند یا منفی در دوران کودکی داشته اند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند.
آگورافوبیا:
آگورافوبیا ترس از قرار گرفتن در مکان های عمومی است که خروج ناگهانی آن دشوار یا شرم آور است. فرد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است از رفتن به یک فیلم یا کنسرت، یا سفر با اتوبوس یا قطار اجتناب کند. بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا علائم هراس یا اختلال هراس (که شامل ترس شدید به همراه علائم جسمی ناراحت کننده مانند لرزش، تپش قلب و تعریق است) دارند.
فوبیای دوران کودکی بیشتر در سنین 5 تا 9 سالگی رخ می دهد و معمولاً مدت کوتاهی طول می کشد. بیشتر فوبیاهای طولانی مدت در اواخر زندگی، به خصوص در افراد 20 ساله شروع می شوند. فوبیای بزرگسالان معمولاً برای سالهای طولانی باقی میماند و احتمال کمتری دارد که خود به خود از بین بروند، مگر اینکه درمان شوند. فوبیا می تواند خطر ابتلا به انواع دیگر بیماری های روانپزشکی، به ویژه سایر اختلالات اضطرابی، افسردگی و سوء مصرف مواد را در بزرگسالان افزایش دهد.: