تشنج چیست؟
تشنج يك تغيير ناگهاني كوتاه مدت در حركات و يا رفتار كودك كه ناشي از فعاليت الكتريكي غير طبيعي در مغز مي باشد. تشنج دوره نوزادی به دلایل زیر اتفاق می افتد:. مسائل متابوليك، عيوب ساختماني مغز، عفونت ها.
تشنج در نوزادان به شکلهای زير ديده مي شود:
- ممكن است بصورت تكانهاي عضلاني ريتميك خصوصاً در اندامها و صورت باشد.
- ممكن است اندامها و تنه ها حالت سفتي يكپارچه به خود بگيرد و در اين حالت چشم نوزادنیز به يك سمت انحراف پيدا كند.
- ممكن است بصورت پرشهاي كوتاه مدت در اندامها يا بدن باشد.
- علائمي از قبيل آبريزش زياد از دهان، پلك زدنهاي مكرر، وقفه تنفسي، حركاتي در دهان مشابه جويدن، حالتي مشابه ركاب زدن دوچرخه و يا فشردن پدال ترمز، و يا تغيير رنگ ناگهاني در نوزاد نيز مي تواند دال بر تشنج باشد.
- تشنج در نوزاد ممکن است فقط بصورت كبودي دور لب ها و دهان باشد.
دلایل تشنج در دوره نوزادی:
عفونت، ضربه مغزي، كمبود دريافت اكسيژن در طول زايمان، كاهش قند خون، كاهش كلسيم خون، خونريزي داخل مغزي و اختلالات ساختمان مغز نيز مي تواند از عوامل بروز تشنج باشد.
محروميت از داروها همانند نوزاداني كه از مادراني با سابقه مصرف مواد مخدر به دنيا مي آيند به دلیل اینكه پس از تولد، اين نوزادان دچار محروميت از اين مواد مي شوند ممكن است دچار علائم تشنج گردند.
تشنج فاميليال خوش خيم كه روز دوم و يا سوم پس از تولد آغاز مي گردد ممكن است تعداد حملات تشنج به 10 تا 20 بار در روز برسد. معمولاً بين 1 تا 6 ماهگي متوقف مي شود.
در تشنج نوزادي بايد به نكات زير توجه داشت:
- آنچه مهم است تفاوت بین لرزشهای نوزادی (که اکثرا خوش خیم وبدون عارضه است) وت شنج می باشد.
- در جريان تشنج افزايش ضربان قلب نوزاد و افزايش فشارخون نوزاد از علائمي است که مي تواند در افتراق تشنج از حالات طبيعي نوزاد كمك كننده باشد.
- در زمان تشنج با نگهداشتن ملايم عضوي كه دچار پرش مي باشد، حركات متوقف نمي شوند.
- تحريك حسي نوزاد در ايجاد تشنج دخالتي نداشته و بي تاثير مي باشد.
ارزيابي نوزاد با تشنج:
اقدامات زیردرنوزاد مبتلا به تشنج انجام می شود:
- شرح حال از دوران بارداري، زايمان و پس از آن (بيماري ها – مصرف دارو و مواد مخدر)
- شرح حال فامیلی دقیق
- معاينه باليني دقيق از جمله اندازه گيري دقيق دور سر بصورت روزانه
- انجام آزمايشاتي از قبيل اندازه گيري قند خون، كلسيم، منيزيم، سديم و پتاسيم خون
- انجام آزمايش مايع مغزي نخاعي
- سونوگرافي مغز
- كروماتوگرافي اسيدهاي آمينه ادرار و خون
- نوار مغزي
در هنگام تشنج تعيين مدت زمان تشنج و مكان تشنج (يك طرف بدن يا دو طرف) حائز اهميت مي باشد.
مدت درمان:به نوع و علت بروز تشنج در نوزاد دارد.